Ajurweda i tłuszcze w naszej diecie. Garść przepisów z masłem Ghee na jesienne i zimowe chłody.
Ajurwedyjskie przepisy z masłem Ghee i przyprawami z jesienno-zimowej kuchni.
Masło Ghee w jesienno-zimowej kuchni według ajurwedyjskich zasad.
Według Ajurwedy "tłuszcz to miłość". Oczywiście typy konstytucyjne Kapha, Pitta-Kapha, Vata-Kapha czyli te, które mają tendencję do nadwagi, gorączkowego reagowania na stres z podwyższaniem się ciśnienia i gwałtownym wystrzeleniem kortyzolu do krwioobiegu, powinny uważać na ilość masła Ghee w diecie. Wiecznie marznące Vaty, oraz typowe Pitty, które umiłowały sobie ostre potrawy, mogą spożywać więcej tłuszczów. Masło Ghee można sobie również zrobić w wegańskiej wersji. Bazujemy wtedy na oleju kokosowym, który nie do końca jest zdrowy w naszej diecie, jak pokazują już nie najnowsze badania (lepszy w kosmetyce, unikany w kuchni). W książkach kuchni i medycyny ajurwedyjskiej, tłuszcze kokosowy to główny zamiennik zwierzęcego. Ja zrobię wegańskie Ghee wykorzystując inne składniki pochodzenia roślinnego. Osobiście nie lubię oleju z kokosa. Jest mdły w smaku i dla mojego typu Vata-Pitta, za suchy i zbyt lekki.
Dosze a rodzaje tłuszczu w jesiennej diecie
Wegańskie Vaty z Pittami potrzebują czegoś bardziej oleistego aby równoważyć swoją, wrodzoną ostrość, suchość, lub lekkość przeważających u nich żywiołów powietrza i ognia. Generalnie, wszystkie typy konstytucyjne, nie powinny zapominać o tłuszczach w swojej diecie. Typy z Kaphą ograniczają się bardziej do tłuszczów roślinnych: konopny, sezamowy, olej z pestek dyni, rycynowy. Typy z Vatą i Pittą mogą pozwolić sobie na większe ilości masła Ghee, oraz pamiętać o obowiązkowych tłuszczach roślinnych: sezam, konopny, pestki dyni, pestki winogron, olej z czarnuszki, różne.
Zima w Ajurwedzie
Jesień i zima to pory roku w Ajurwedzie mokre, chłodne, budujące wzmacniające cechy: stabilności, ciężkości, zwartości, stałości u dosz. Według ajurwedyjskiego dbania o nasze organizmy, dostosowanego do danej pory roku (Ritucarja), musimy utrzymywać nasze typy konstytucyjne w równowadze. Jesień to wilgoć, deszcze, mżawki, mgły, ciężkość powietrza, chłód i pierwsze opady śniegu. Zimą mróz wzmaga uczucie suchości i szorstkości. W naszych mieszkaniach grzeją kaloryfery, które jeszcze mocniej wysuszają powietrze. Typy konstytucyjne, które mają w sobie cechy doszy Vata, i są szczególnie wrażliwe na nadmiar suchości, zimna, lekkości, powinny spożywać więcej olei oraz stosować masaż olejowy utrzymujący prawidłowe natłuszczenie i jędrność skóry. Ogień trawienny będzie mocniejszy, gdyż przez jesienno-zimowe chłody nasze apetyty, oraz tendencje do jedzenia bardziej treściwych pokarmów, wzrosną. Oczywiście typy konstytucyjne mające problemy z trawieniem i oczyszczaniem ciała z toksyn (elementy Kapha, nieliczne Vata), staną się wtedy zbyt obciążone nadwyżkami konsumowanego pokarmu, a ich żołądki i jelita nie będą nadążały z trawieniem i pozbywaniem się resztek pokarmów. Ajurweda zaleca potrawy słodkie, kwaśne i słone. Do zdrowotnych mikstur dodawane są" kurkuma, imbir, pieprz, goździki, papryka, gałka muszkatołowa. Część tych specyfików może podrażniać wrażliwe brzuchy cierpiące na zgagę, albo zapalenia. Jak dobrze ustalić sobie dobowe menu, by odpowiednio rozgrzewać organizm, dobrze trawić i wydalać, bez przeciążania wątroby?
Ajurwedyjska dieta późną jesienią i zimą
Zalecane są pokarmy o trzech dominujących smakach: słodki, słony i kwaśny. Należy pamiętać by jeść jak najwięcej ciepłych posiłków w ciągu dnia. Jedzenie mocno rozgrzewające (przyprawy ostre, kiszonki, owoce cytrusowe) powinniśmy jeść rzadko - mogą znacznie podrażniać układ pokarmowy. Swoja dietę opieramy na jedzeniu odżywczym i kalorycznym: ziarna, mięso i sery jeśli je jadacie, muesli, słodkie i tłuste owoce takie jak: banany, awokado, daktyle, winogrona, mango. Zdrowe tłuszcze roślinne: olej sezamowy, lniany, konopny, idealnie uzupełnia nasza dietę o kwasy omega, utrzymując właściwe nawilżenie tkanek (np. błony komórkowe narządów), oraz procesy w organizmie. Masło Ghee będzie wspaniałym dodatkiem do codziennego gotowania. Idealnie sprawdzi się podczas smażenia warzyw na patelni. W zimnych okresie najlepiej popijać domowe napary ziołowe z kminu rzymskiego, cynamonu, nie koniecznie z imbirem jeśli nasz wrażliwy układ trawienny (u mnie właśnie imbir się zupełnie nie sprawdza).
Tłuszcze w Ajurwedzie
Odpowiadają za prawidłowe nawilżenie oraz natłuszczenie ciała (błony komórkowe, procesy enzymatyczne zachodzące w komórkach, dobry stan skóry, uczucie sytości i spokoju). Ghee, oraz inne roślinne tłuszcze, dodaje się do potraw surowych (sałatki by organizm lepiej wchłaniał drogocenne witaminy) i smażonych (gorące posiłki w ciągu dnia). Pół łyżeczki masła Ghee, dodanej do ulubionego mleka roślinnego, z kurkumą czy szczyptą korzennych przypraw (gałka muszkatołowa, imbir, goździk, kardamon, cynamon, szafran), podgrzane i podawane jako kojąco-nawilżający napój wieczorem, pomoże nam wspierać odporność i dobre samopoczucie przez całą zimę.
Przepisy na ziołowe masło Ghee
Są różne rodzaje masła Ghee. Robi się je już nie tylko z mleka krowiego,
lecz także z koziego. Ja postanowiłam wypróbować takie kozie Ghee, i
zobaczyć jak bardzo różnie się aromatem, a być może właściwościami, od
tego klasycznego. Do rondla dodaj: dowolną ilość Ghee, w zależności jak długo chcesz je przechowywać i jak szybko je zjesz. Dosyp dowolną mieszankę przypraw, które opisuje w każdym punkcie osobno. Więcej przepisów ajurwedyjskiej kuchni tutaj .
Ziołowe masła do posiłków, na kanapkę, jako wzbogacanie warzywnych sałatek. Dla zdrowia, odporności, lżejszego trawienia, i utrzymania dobrej kondycji skóry oraz nawilżenia błon śluzowych zimą. W rondlu topimy ok 250-450 ml masła Ghee. Dodajemy dowolne przyprawy. Gotujemy po roztopieniu jeszcze ok 2-3 minutki. Odstawiamy czekając przez moment. Możesz przelać je do słoiczka razem z widocznymi kawałkami przypraw, albo odcedzić przez dowolny cedzak, lub sitko o bardzo drobnych oczkach. Wtedy rozpuszczone masło przecieka do słoiczka, a większe, i średnie kawałki przypraw zostaną na sitku. Odczekaj do całkowitego ostygnięcia masła. Wstaw do, i przechowuj w lodówce, aby miało zwartą konsystencje.
- Z kurkumą i rozmarynem na rozgrzewanie. Doskonałe do pieczonych ziemniaczków i do dań spożywanych w porze obiadowej na gorąco. Na jesienne rozgrzewanie organizmu. Na lepsze trawienie.
- Z tymiankiem na odporność, szczyptą soli himalajskiej, oraz niewielka ilością kurkumy tak opcjonalnie, Na kanapki, wieczorem i na lunch zamiast tradycyjnego masła. Delikatnie rozgrzeje zimą. Tymianek ma właściwości bakteriobójcze oraz antywirusowe. W miesiącach, gdy nasze organizmy narażone są na tysiąc przeziębień, wspomoże naszą odporność. A kurkuma rozgrzeje.
- Z majerankiem na trawienie, szczyptą soli himalajskiej. Na problemy trawienne i zaparcia. Zniweluje ociężałość u Kaphy i Vaty. Tutaj idealnie wkomponowuje się kozie Ghee.
Napary rozgrzewająco- nawilżające gardło, z masłem Ghee
- Połowa szklanki gęstego mleka koziego, owsiane dla baristy, z wybranych orzechów (nerkowce od Rossmanna np.);
- Połowa łyżeczki zmielonej kurkumy, ewentualnie dodaj jeszcze trochę startego korzenia kurkumy;
- 1 łyżeczka masła Ghee/ w wegańskiej wersji dodaj gęstej śmietanki owsianej albo sojowej;
- kilka rozgryzionych/startych ziaren kardamonu oraz goździki (mało, tak by nie zdominowały całego smaku napoju);
- opcjonalnie do osłodzenia (wersja vegan)1/2 łyżeczki ksylitolu, 1/2 łyżeczka lucumy, albo miodu w wersji nie vegan.
- Ziarenka Wanilii Bourbon.
- 250-450 ml mleka roślinnego (ryżowe, owsiane, migdałowe)
- 1 łyżeczka masła Ghee
- Odrobina przypraw: kurkuma, odrobina zmielonej kory cynamonu, szczypta gałki muszkatołowej albo kminu rzymskiego.
- Podgrzewamy razem do parowania, energicznie mieszamy, zdejmujemy z palnika, pijemy mocno ciepłe, ale nie gorące tak by parzyło nas w język.
Według Ajurwedy rozgrzewa, pomaga utrzymywać stawy i skórę w dobrej kondycji. Powinno pić się je zwłaszcza w jesienne, albo zimowe, wieczory.
Miłych eksperymentów w kuchni. Smacznego i Namaste!
Komentarze
Prześlij komentarz